Bir neçə gün əvvəl “Şuşa İli”nə həsr olunmuş qrant müsabiqəsinin nəticələri elan olundu. Müsabiqəyə 8 istiqamət üzrə 227 layihə təqdim olunub ki, onlardan 22-i Qeyri Hökumət Təşkilatı (QHT) layihə üzrə qalib elan olunub. Qaliblərin adaları ilə tanış olduqda diqqətimi iki məqam çəkdi. Qarabağın işğalda olduğu 30 il ərzində gecə-gündüz demədən Qarabağdan danışan, yazılarında, fəaliyyətlərində Qarabağın – Şuşanın, Xocalının, Ağdamın, Füzulinin, Cəbaryılın, Zəngilanın Qubadlının, Laçının, Kəlbəcərin Ağdərənin dərdindən yazan insanların adlarına rast gəlmədim. İkinci məqam isə Qarabağla bağlı çıxışlarına rast gəlmədiyimiz, bu sahədə fəallığı hiss olunmayan şəxslərin adlarının qaliblər sırasında olması oldu. Adları qaliblər siyahısında olmayan bəzi qələm adamları ilə əlaqə saxlayıb müsabiqədə iştirak edib- etmədikləri ilə maraqlandım.
***
İlk müraciət etdiyim şəxs Kərim Kərimli oldu. Kərim müəllim bildirdi ki, müsabiqədə iştirak etməyib. Səbəb kimi qeydiyyatdan keçmiş QHT-nin olmamasını göstərsə də, onu da əlavə etdi ki, hətta təşkilatı olsaydı belə, “Memorial. Vətən müharibəsi şəhidləri” kitabının III cildi üzərində işlədiyinə və digər işlərə vaxt ayıra bilmədiyinə görə müsabiqədə iştirakı çətin ola bilərdi.
Mən son 30 il ərzində Kərim Kərimlinin yazılarını, şeirlərini, fəaliyyətini izləyən bir adam kimi deyə bilərəm ki, onun Şuşa ilə bağlı müsabiqədə iştirak etməsi və qaliblər sırasında adının olması daha məqsədəuyğun olardı. Şuşanı hər mənada onun qədər tanıyan, bələd olan çox az sayda qələm adamı var.
O, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Ramiz Qənbərovun rəhbərlik etdiyi könüllü müdafiə taborunda Şuşanın müdafiəsində iştirak edib, Birinci Qarabağ müharibəsinin veteranıdır. Son 29 ildə dünyanın onlarla ölkəsində Şuşa və Qarabağa həsr edilmiş çoxsaylı tədbirlərdə iştirak edib. Şuşa rayon İcra Hakimiyyəti başçısının humanitar məsələlər üzrə müavini, Şuşa rayon Gənclər və İdman İdarəsinin rəisi, “Şuşa” qəzetinin baş redaktoru, “Şuşa” mətbəəsinin direktoru kimi rayon səviyyəsində yüksək vəzifələrdə işləyib. İndiyədək işıq üzü görmüş 14 kitabından sıəkkizi Şuşa haqqındadır. Şuşanın keçmişini, bu günkü problemlərini yaxşı bilir, əhalini yaxşı tanıyır və hər gün rəhbərlik etdiyi “Azad Şuşa” (www. azadshusha.com) saytında “Şuşa İli” ilə bağlı yazılar dərc edir. Məhz bu səbəblərdən müsabiqədə iştirak etməsi bu işin xeyrinə olardı.
***
Növbəti zəng etdiyim şəxs Seriyye Cafarova Müslümqızı oldu. Səriyyə xanım bildirdi ki, müsabiqədə iştirak etsə də, qaliblər siyahısına düşə bilməyib! Mən Səriyyə xanımın da fəaliyyətini təxminən 30 ilə yaxındır izləyirəm. Səriyyə Müslümqızı bu illər ərzində bütün faəliyyətini Qarabağa, xüsusən Xocalı soyqırımının dünyada tanınmasına həsr edib. Səriyyə xanım Xocalı ilə bağlı müxtəlif dillərdə dərc olunmuş 18 kitabın, 6 filmin, yüzlərlə yazının müəllifidir. Türkiyədən Avropaya qədər müxtəlif ölkələrdə Xocalı soyqırımı ilə bağlı tədbirlərin təşkilatçısı olub. Həm də bu tədbirlər Azərbaycan Respublikasının həmin ölkələrdə fəaliyyət göstərən fövqaladə və səlahiyyətli səfirlərinin iştirakı ilə təşkil olunub. Elə bu səbəbdən həmin tədbirlərdə keçirildiyi ölkənin yüksək çinli məmurlarının da iştirakı təmin olunub. Səriyyə xanımın Şuşa ilə bağlı müsabiqədən kənarda qalması çox üzücüdür.
***
Növbəti müraciət etdiyim şəxs Rey baba kimi tanıdığımız –
Rey Kerimoglu oldu. Mən Reyin yazılarını və fəaliyyətini “Musavat” qəzetində işlədiyi dövrdən izləyirəm. Rey Qarabağ qazisi olmaqla bərabər bütün qazilərin problemlərini işıqlandıran, gündəmdə saxlayan və həllinə çalışan azsaylı şəxslərdəndir. Mən onu qazilərin problemlərinin carçısı kim tanıyıram. Rey bildirdi ki, təmsil olunduğu " Qarabağ qaziləri" və "Azərbaycanda Minadan Zərərçəkənlərin Assosiasiyası" təşkilatlar bu müsabiqədə iştirak etməyi məqsədəuyğun hesab etməyib. Onun fikrincə, hər bir QHT öz istiqaməti üzrə müsabiqəyə qatılmalıdır. Elə bu səbəbdən təmsil olunduğu təşkilatlar Qarabağ qazilərinin problemlərinin həlli və mina təmizləməsi sahəsində ixtisaslaşdığına görə bu sahələr üzrə keçirilən müsabiqələrə qatılmağı doğru hesab edir. Rey Kərimoğlu “Şuşa İli” ilə bağlı keçirilən qrant müsabitəsinin müsabiqəsinin nəticələrini normal qarşıladığın da bildirdi.
Yaxın günlərdə bu məsləilə bağlı fikirlərini yazacağını və yeni təkliflə çıxış edəcəyini söylədi.
***
Növbəti zəngim “Müstəqil Jurnalistlərə Texniki və Hüquqi Yardım” İB-nin sədri Asəf Quliyev oldu. Asəf Quliyevin bildirdiyinə görə müsabiqədə iştirak etməkdə başlıca məqsədləri Şuşa şəhərində yerləşən abidələrin, tarixi binaların və küçələrin adlarının bəzi jurnalistlər tərəfindən cəmiyyətə səhv təqdim olunmasının qarşısını almaq olub. Təmsil olunduğu İctimai Birliyin “Şuşa İli” qrant müsabiqəsində qaliblər siyahisina düşməməsini normal hal olduğunu bildirib, qaliblərə uğurlar arzuladı.
***
İndi isə “Şuşa ili” bağlı keçirlilən qrant müsabiqəsinin qalibi olduqlarına görə müzakirələrə səbəb olan iki şəxs haqqında: Müsabiqənin nəticələri elan olunduğu andan Milli Məclisin deputatı Ziyad Səmədzadənin adının qaliblər sırasında olması müzakirələrə səbəb olub. Mən də bununla bağlı öz FB səhifəmdə status yazdım. Məni və başqalarını narahat edən məqam yuxarıda oturanların bütün sahələrdən, onlara aid olub – olmamasından asılı olaraq yararlanmağa çalışmalarıdı. Qanun qəbul edənlərin qanunları heçə saymasına alışsaq da, arada etiraz etmək bizim də haqqımızdı. Sadə bir insan olaraq sual edirəm, 82 yaşlı Ziyad Səmədzadə mənim kimi sıradan bir insan olsaydı, bu yaşda müsabiqə qalibi ola bilərdi? Axı bu 82 yaşlı şəxs qəbul etdiyi qanunla insanları 65 yaşından sonra penisyaya göndərir… Deyək ki, bu şəxsə savadına, dövlət qarşısındakı xidmətlərinə görə yol veriblər. Bəs adamın özünə nə gəlib? Bu insan Milli Məclisdə İqtisadi-siyasət daimi komissiyasının sədridi, əlavə olaraq, xeyli sayda ölkə ilə parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupların üzvüdü, bundan başqa “İqtisadiyyat” qəzetinin təsisçisidi, bunlar hələ üzdə olanlardı. Şəxsi obyektləri və s. sadalasaq adamın yatmağa vaxtı qalmaz. Bu vəziyyətdə olan bir şəxsin 4 ay ərzində “Şuşa rayonunun demoqrafik, sosial- iqtisadi vəziyyəti və perespektibləri” sahəsində hansısa faydalı iş görəcəyinə onu qalib edənlər inanır?!
***
İkinci qalib “Azərbaycanda Qadın Sahibkarlığının İnkişafı Assosiyası” İB sədri Səkinə Babayevadı. Bu xanım ilk dəfə “Bakı tekstil fabriki” MMC yaradaraq, “Bakı Tikiş Evi” ilə rəqabətə başlayaraq, gündəmə gəlmişdi. O zaman da rəqabətdən qalib çıxıb, bazara girə bildi. Ancaq istehsal etdiyi malların keyfiyyətini bazara uyğunlaşdıra bilmədi. Kişi corabları və kişi alt geyimləri üzərində yazılandan (42-44) bir neçə dəfə böyük ölçüdə oldu (52-54). 54 ölçüdə ayaq və s. olar?
2020-ci ilin sonlarında rəhbərlik etdiyi “Bakı Tikiş Evi” MMC tibbi maska istehsalı ilə bağlı keçirilən tenderin qalibi oldu. Eyni zamanda tibbi baş geyimi, kombinezon və birdəfəlik istifadə üçün önlüklərin istehsalına başladılar. İnsanlar fikirləşdilər ki, artıq ölkədə maska istehsal olunduğuna görə daha ucuz qiymətə keyfiyyətli maska alacaqlar. Ancaq tam əksi oldu. Maska yenə də 20 qəpiyə satıldı və Çin istehsalı olan maskalardan fərqli olaraq, yerli maskalardan istifadə edən zaman xeyli tük udmalı oldular.
Sonda gəldiyim nəticə budur ki, hər bir şəxs, sahibkar öz sahəsinə uyğun işlə məşğul olmalıdır ki, rəqabətə davamlı məhsul istehsal edib ölkə daxilində və xaricdə bazara daxil ola bilsin. Bu baş verərsə arxasınca qaçdıqları pul onların arxalarınca “qaçacaq”.
Bu məntiqlə hörmətli akademikimizi kəsərli iqtisadi qanun qəbul etməyə, sahibkar xanımı isə ölçüyə uyğun corab və alt geyimi istehsal etməyə dəvət edirəm.
Mübariz Hacılı