Qəza - bir smartfon və ya çaydanın qırılması deyil. Bu ciddi bir hadisədir. Təəccüblü deyil ki, bir çox sürücü belə vəziyyətlərdə tez-tez özlərini itirir və qəza vəziyyətində necə davranacağını bilsələr də əsas məsələni unudurlar. Qəzadan dərhal sonra sürücünün nə etməli olduğu vacib addımları sizin üçün hazırladıq. Bəli, təbii ki, qəzaya düşməmək daha yaxşıdır. Ancaq xəbərdar olunmusansa - demək silahlanmısan. Heç kim yol qəzalarından sığortalanmayıb.

Hadisə yerinə mümkün qədər yaxın olun

Azərbaycanda hər il çoxlu sayda yol qəzası baş verir. Beləliklə, hər bir sürücünün qəzaya düşmək üçün olduqca böyük bir şansı var. Əgər Allah eləməsin, bu sizin başınıza gəlir, baş verənlərdən ilk 10 dəqiqədə nə etdiyinizdən çox şey asılıdır.

Xüsusilə, qəzanın həyatınıza və sərnişinlərinizin həyatına necə təsir göstərir (əgər xəsarət alananlar varsa). Qəzaya düşən hər kəsə vermək istədiyimiz ilk tövsiyə, hadisə yerini tərk etməməkdir. Əlbətdə ki, təcili tibbi yardıma ehtiyacınız yoxdursa, mümkün qədər uzun müddət orada olun. Əks təqdirdə, qəza yerini tərk etdiyiniz üçün məsuliyyət daşıyacaqsınız.

Qəza siqnalını işə salın

Qəzadan dərhal sonra təhlükə barədə digər sürücüləri xəbərdar etmək üçün təcili qəza işıqlarını işə salın. Qəza siqnalı digər yol hərəkət iştirakçılarının diqqətini cəlb edəcəkdir. Beləliklə, avtomobilinizi qəza baş verən yerdə başqa bir qəzadan da qoruyursunuz. Yol hərəkət iştirakçılarının sürətlərini əvvəlcədən azaltmaları və ətrafınızda və qəzada iştirak edən digər şəxslərin yanından keçmələri üçün təcili qəza işarəsi qoyun.

Mümkün qədəri ilə yolda durmayın

Avtomobildən düşəndə, mümkün qədər yol kənarında dayanmamağa çalışın. Unutmayın ki, bu çox təhlükəlidir. Çox vaxt digər yol hərəkət iştirakçıları sürücülərin avtomobildən düşdüklərini görmür və onları vurur. Qəzanı və xəbərdarlıq üçbucağı nişanını əvvəlcədən görə bilməyən və sürəti azaltmağı çatdıra bilməyən bir çox diqqətsiz sürücülər də var. Bu vəziyyətdə, bir qayda olaraq, daha bir qəza baş verir. Ona görə də hadisələrin belə bir inkişafının qarşısını almaq üçün kənarda durmanız daha yaxşıdır.

YPX əməkdaşlarını çağırın

Qəza iştirakçıları arasında fikir ayrılığı olarsa, qəzada iki və daha artıq avtomobil zədələnibsə, dəymiş ziyan müəyyən olunmuş həddən artıqdırsa və ya sürücülərdən/sərnişinlərdən biri xəsarət alıbsa, "102" (DİN) və "103" (təcili tibbi yardım) nömrələrindən istifadə edərək hadisə barədə xəbərdar edin.

Hərəkəti özünüz tənzimləməyə çalışmayın, bunu YPX-nə buraxın

Çox vaxt qəza yerində zədələnmiş avtomobillər yoldan çıxarılanadək tıxaclar yaranır. Bəzən qəzanın bəzi iştirakçıları yol hərəkəti qaydalarını müstəqil şəkildə tənzimləməyə başlayırlar, digər yol istifadəçilərinə qəza yerindən keçməyə kömək edirlər. Bunu etməyin. Beləliklə, vəziyyəti yalnız ağırlaşdıra bilərsiniz. Bu işi polis əməkdaşlarına buraxın.

Ağzınızı “bağlayın”

Qəzanın ilk on dəqiqəsində və hətta bir neçə saat sonra sizin üçün stres ola bilər. Buna görə sürücülərin qəza halları barədə ilkin təəssüratı səhv ola bilər. Stress zamanı beynimiz düzgün nəticələr çıxara bilmir.

Ancaq stres keçdikdə hər birimiz qəzanın vəziyyəti barədə daha dərindən düşünməyə başlayırıq. Hadisə yerində səhv etmə, yol polisində qəza hadisəsinin təhlili zamanı və ya sığorta şirkətinə ödənişin həyata keçirilməsi vaxtı sizdən yan keçə bilər.

Unutmayın ki, qəza yerində səhvinizi etiraf etsəniz, qəzanın günahkarı kimi tanına bilərsiniz. Bu vəziyyətdə sığorta ödənişi almırsınız. Bir də görürsən qəzalarda adətən bütün iştirakçılar hadisəyə görə günahlandırırlar. Bir qayda olaraq, bu vəziyyətdə yol polisi hər bir sürücü üçün təqsir ölçüsü təyin edəcək.

Qəza yerində səhvlərinizi qismən etiraf etdiyiniz təqdirdə, qəzanın günahkarı siz elan olunursuz. Ona görə qəzanın digər iştirakçılarına nə dediyinizi düşünün. Daha yaxşı səssiz olun. Unutmayın: dil - sizin düşməninizdir.

Zamanı və havanı nəzərə alın

Zaman, tarix və hava - hər hansı bir avtomobil qəzasında vacib faktlardır. Hava şəraiti qəzada kimin günahkar olması və qəzada hər bir sürücünün nə qədər günahkar olması ilə əlaqəli ola bilər. Mühüm bir şeyi əldən verməmək üçün telefonunuzda və ya noutbukunuzda baş verənlərlə bağlı sadə faktları yazın.

Ən azı, bu proses sizi bir az sakitləşdirəcək və fikirlərinizi toplamağa kömək edəcəkdir. Yeri gəlmişkən, yol səthinin vəziyyətinə diqqət yetirin. Əgər yol dağılıbsa (çuxurlar, çatlar və s.), onun səthinə mühərrik yağı tökülübsə və ya buz və qardan təmizlənməyibsə, onda şəklini çəkin, çünki bəlkə qəzanın əsas günahkarı - yolun keyfiyyətinə görə cavabdeh olan yol və ya kommunal xidmətlərdir.

"Yaralanmamışam və ya xəsarət almamışam" deməzdən əvvəl iki dəfə düşünün

Hadisə yerində həqiqətən zərərçəkmiş kimi hiss edə bilməzsiniz. Ancaq heç bir halda qəza yerində günahınızı etiraf etməməyiniz lazım olduğu kimi, qəzada zərər çəkmədiyinizi inamla söyləməməlisiniz. Əslində, xəsarət ala bilərdiniz, ancaq şok və stress üzündən bunu dərk etmirsiniz. Təəssüf ki, tez-tez olur ki, insanlar qeydiyyata düşdükdən sonra evə gələndə qəzada yaralandığını öyrənirlər.

Tibbi yardım almaq barədə düşünün

Həqiqətən xəsarət almadığınızdan əmin olsanız da, qəza yerinə gələn tibb işçiləri tərəfindən müayinə olunmanıza icazə verməlisiniz. Həkimlər xəstəxanaya getməyinizi təklif edərsə, mütləq tövsiyələrə əməl etməlisiniz.

Bəli, həkimlər təxirəsalınmaz kömək etməklə əlbəttə ki, vəziyyətinizin şiddətini şişirdərək səhv edə bilər. Və bu normaldır. Beləliklə, onlar yalnız özlərini sığortalayırlar. Axı, bir şeydən əmin deyillərsə də, yenə də xəstəxanaya getməyə dəvət etmək məcburiyyətindədirlər.

Bəzən zədələr şok/adrenalin səbəbindən dərhal bilinmir. Beləliklə, əgər siz ağrı hiss edirsizsə, xüsusilə baş, boyun və ya qarın boşluğunda, söhbətsiz xəstəxanaya getməlisiniz. Ancaq heç bir yeriniz ağrımasa da avtomobilinizdəki bəzi şeylər mümkün zədələrin xüsusiyyətini göstərə bilər.

Məsələn, alın şüşənin sürücünün tərəfdən çatlandığını gördünüzsə, qəza zamanı başınızın zərbə alması olduqca mümkündür. Baş ağrınız olmasa da, bu, başınızın zədə almaması demək deyil. Adətən, bu cür zədələr qəzadan bir neçə saat və ya hətta bir gün sonra özünü göstərir.

Qəza yerində kimlə söhbət etdiyinizə diqqət yetirin

Bu dəhşətdir, amma təəssüf ki, həyatın həqiqətidir. Fırıldaqçılar birdən-birə qəza yerində görünə bilər (əgər onlar ümumiyyətlə qəzanın iştirakçısı olmamış olsalar). Adətən, pul qazanmaqdan ötrü şübhəli olmayan sürücünü "ilişdirmək" məqsədi ilə qəza görünüşünü yaradan adamları ola bilər.

Adətən, bir neçə avtomobil üzərində işləyirlər: biri yayındırır, digəri isə qurbanın avtomobilinə yaxınlaşır. Sonra maşından qurbanın avtomobilinin üstünə plastik şüşə atılır. Nəticədə, heç nədən şübhələnməyən sürücü kiməsə zərər verdiyini anlayır. Sonrakı klassik ayrılmalar başlayır. Ehtiyatlı olun. Fırıldaqçıların qəza yerini tərk etməsi və polis əməkdaşlarını çağırmaması şərtlərinə heç vaxt razı olmayın.

Həmçinin, bəzi vəkillər qəza yerində görünə bilər, sizə öz xidmətlərini təklif edə bilərlər. Heç bir halda bir şey imzalamayın. Bu anda hərəkətləriniz barədə hesabat verə bilmirsiniz. Heç kimlə əlaqə qurmayın: nə vəkillərlə, nə də səndən sığorta təzminatını tələb etmək hüququnu almağı təklif edən vasitəçilərlə və ya bu qardaşlıqdan olan hər kəslə.

Sığorta şirkətinizə zəng edin

Yəqin ki, yuxarıdakı hərəkətlərə əlavə olaraq qəzadan dərhal sonra nə etmək lazım olduğunu anlamırsınız və ya xatırlamırsınız. Xatırladaq ki, qəza barədə sığorta şirkətinizə zəng etməlisiniz.

Yol qəzasının iştirakçısı olmayan insanlarla danışmayın

Qəza edən sürücülərin əksəriyyəti günahlarını rədd edirlər. Və bunu düzgün edirlər. Günahını etiraf etmək üçün hər zaman vaxt var. Axı günah qarşılıqlı ola bilər. Buna görə bu və ya digər sürücünün günahkarlıq dərəcəsi ilə yol polisi və sığorta edənlər məşğul olsunlar.

Hadisə yerində qəzanın iştirakçısı olmayan insanlarla ünsiyyət qurmamağa çalışın. Həqiqətən, bir çox sürücü, ağıllı olmağa başlayan və məsləhət verməyə başlayan qəza yerində dostlar və tanışlar şəklində müxtəlif dəstək qruplarını çağırmağı sevir. Kənar insanlarla bu cür ünsiyyətdən yaxa qurtarın, çünki sizi günahkar olmanızı söyləmək üçün sövq edərlər ki, bu da qəzanın sizin günahınız nəticəsində baş verdiyi qənaətinə səbəb ola bilər.

Məhkəməyə, yol polisinə və sığortaçıya nəticə çıxarmaq hüququnu buraxın və ya vəkilinizin bununla məşğul olmasına icazə verin. Ona görə də nəsə deməzdən əvvəl - düşünün. Axı bütün sözləriniz sizə qarşı istifadə edilə bilər.