Coğrafiya İnstitutu havanın isti keçməsinə aydınlıq gətirib

Oktyabr və noyabr ayının əvvəlində havanın isti keçməsi normal haldır.

Bunu Qarabaginfo.az-a açıqlamasında Coğrafiya İnstitutunun Xəzər dənizinin Hidrometeorologiya şöbəsinin müdiri, coğrafiya elmləri doktoru Səid Səfərov deyib. O bildirib ki, bu tip təbiət hadisəsi hava kütlələrinin hərəkət xarakterindən asılıdır:

“Bilirik ki, hansısa əraziyə hava kütlələri şimaldan daxil olarsa, orada hava soyuyur, bu hərəkətlilik cənubdan şimala doğru olduğu zaman isə, hansı ay olmasından asılı olmayaraq, havanın qəfil isindiyini müşahidə edirik. Buna görə bəzən nəinki oktyabr, noyabr ayında, eləcə də yanvar, fevral aylarında da havanın qəfil isindiyini görə bilirik. Yəni bu cür hallar havanın hərəkət istiqaməti ilə bağlıdır. Buna təəccüblənmək lazım deyil”.

Lokal istiləşmələr barədə danışan Səid Səfərov deyib ki, bu, fyon hadisəsi ilə əlaqədardır:

“Fyon hadisəsi zamanı hava kütlələri hər hansı bir maneəni, məsələn, təpəni və ya dağ silsilələrini aşandan sonra havanın temperaturu artmağa başlayır və bu, güclü küləklə müşayiət olunur. Bu hadisə Bakı şəhəri üçün xarakterik olmasa da, daha çox dağlıq və dağətəyi ərazilərdə müşahidə olunur”.

Havanın payız aylarında isti keçməsinin qlobal istiləşmənin təzahürü olub-olmaması barədə sualımızı cavablandıran Səid Səfərov deyib ki, qlobal istiləşmə ümumi bir fondur və bütün dünyada bunun təzahürləri özünü göstərir, lakin bu, bütün aylar üçün eyni deyil:

“Orta statistik rəqəmlərə görə, havanın orta temperaturunun artması mart, avqust və oktyabr ayında daha çox müşahidə olunur. Bu hal bəzən noyabr ayında da müşahidə edilsə də, nəzərəçarpacaq qədər deyil. Məsələn, son 30 ildə Bakı şəhəri üzrə oktyabr ayında havanın orta aylıq temperaturunun iqlim normasına nisbətən artması, təxminən, 1.5 dərəcə olubsa, noyabr ayında bu rəqəm 0-a yaxın olub. Yəni hansısa ay daxilində ayrı-ayrı günlərdə və ya müddətdə havanın temperaturunun bu və ya digər dərəcədə artması və ya azalması qlobal istiləşmə ilə bağlı deyil. Bu, atmosferin ümumi sirkulyasiyası xüsusiyyətləri ilə əlaqədardır, bunu birbaşa qlobal istiləşmə ilə əlaqələndirmək doğru deyil”.