Hacıbala Abutalıbov: "Heydər Əliyevin ruhu qarşısında baş əyəndə deyirəm: Yaşa, yaşa, siz bizə lazımsız”

Uzun müddət (2001-2018-ci illər) Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı və Baş nazirin müavini (2018-2019-cu illər) vəzifələrində çalışmış fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, hazırda təqaüddə olan Hacıbala Abutalıbov müsahibə verib.

Hacıbala müəllimin adı sonuncu dəfə medinın gündəminə hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) bu il martın 5-də keçirilmiş növbədənkənar qurultayı zamanı gəlmişdi.

Çünki qurultayda YAP-ın İdarə Heyətindən çıxarılanlar arasında Hacıbala Abutalıbov da vardı. Maraqlıdır ki, qurultayda Hacıbala Abutalıbovun adı İdarə Heyətindən çıxarılmaqla yanaşı, yeni yaradılan Veteranlar Şurasına da salınmadı...

Hacıbala Abutalıbovla bağlı belə qərarın verilməsini onun vəzifədən çıxarılıb təqaüdə göndərilməsindən (2019-cu ilin oktyabrı) sonra ümumiyyətlə YAP-a gəlib-getməməsi, partiyanı tamamilə unutması ilə əlaqələndirənlər vardı. Bəzi iddialara görə, 2019-cu ilin oktyabrında Baş nazirin müavini vəzifəsindən təqaüdə göndərilən Abutalıbov hakim partiyadan inciyib.

Aylardı gözə dəyməyən, mediadan yan gəzən Hacıbala müəllim nəhayət bu və digər məsələlərlə bağlı suallara aydınlıq gətirib.

- Hacıbala müəllim, vəzifədən gedəndən bəri hər şeydən uzaqlaşmısınız. Gözdən uzaqlaşmaqla könüldən də uzaqlaşmaq istəyirdiniz, yoxsa mətbuatdan qaçışın başqa səbəbi vardı?

- Uzaqlaşmışdım. Hətta telefonumu da söndürmüşdüm. Çünki istədim ki, bir az tək qalım. Özüm özümü başa düşüm ki, mən kiməm.

- Bəs bu müddətdə özünüz özünüzlə hesablaşanda hansı qənaətə gəldiniz?

- Özümə hesabat verdim. Özümdən razı qaldığım məqamlar da oldu, narazı qaldığım məqamlar da.

- Bir müddət əvvəl Bakını tərk etdiyinizə, Qaxa köçdüyünüzə dair məlumat yayıldı. Olmaya elə özünüzlə hesablaşamanı paytaxtdan kənarda, Qaxda aparırdınız?

- Yalandır! Bax, budur da, mən Bakıdayam!. İndi mən nə deyim?! Deyim ki, siz yaxud, başqası yalan yazmısınız? Jurnalist də pul qazanmalıdır. Ona görə nəsə demirəm. Amma mən Bakıda, öz evimdəyəm.

- Qaraçuxurdakı evinizdə?

- Bəli, nə vaxt gəlsəniz, mən Qaraçuxurdakı evimdəyəm.

- Ümumiyyətlə, sizin Qaxla hansısa bağlılığınız var?

- Əlbəttə var. Bacım, yoldaşı, ailəsi Qaxda yaşayır, orda evi var.

- Hacıbala müəllim, 2020-ci ilin payızında Azərbaycan Ordusu Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyilə çoxdan arzuladığımız, amma eyni zamanda, məlum səbəblərdən bizə çox uzaq görünən Qarabağı erməni işğalından azad etdi. Biz artıq qalib ölkənin vətəndaşlarıyıq. Vəzifədən uzaqlaşandan sonra keçmiş məmur, bir təqaüdçü kimi ölkədə gedən prosesləri izləməmiş deyilsiniz. Bu barədə fikirləriniz maraqlıdır.

- Qarabağın alınması Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə yazılıb. Heç zaman bu tarixi silmək, qaralamaq, ləkə vurmaq mümkün olmayacaq. Bu, Azərbaycan tarixində ən  uğurlu qələbədir. Qarabağ tarixini yenidən yazan Azərbaycan Respublikasının Prezidentidir. Çox şükürlər olsun ki, biz bu qələbəni heç bir dövlətdən hərbi dəstək almadan, Azərbaycan Prezidentinin, Azərbaycan Ordusunun, Azərbaycan əsgərinin gücü, şücaətilə qazandıq. Bu böyük tarixdir. Sözsüz ki, bu tarixi qələbədən sonra, Qarabağda minatamizləmə, daha sonra abadlaşma işləri aparılacaq.

- Yeri gəlmişkən, artıq bir neçə dəfə rəsmilər və qeyri-rəsmilər işğaldan azad edilmiş torpaqlara səfər ediblər. Arzunuz varmı deyə soruşmuram, çünki yersiz olar. Sadəcə maraqlıdır, sizin də yaxınlarda belə bir səfəriniz gözlənilirmi Qarabağa?

- Qarabağ ermənilərdən təmizlənib, amma onların əməlləri torpaqlarımızdadır. Heç kimin icazə olmadan Qarabağa səfərinə yol verilmir və düz də edirlər. Çünki minalanmış ərazilərə səfər edən zaman təşkilatçılar hara gedib-getməməyi bilir, digərləri isə yox. Əlbəttə, nə vaxtsa icazə veriləcək, mən də Qarabağa gedəcəm. Həmişə çıxışlarımda da arzu etmişdim ki, gün olsun bayramlarımızı, atəşfəşanlığımızı Şuşada keçirək, bayram tonqallarımızı Qarabağda yandıraq, Azərbaycan bayrağını orada qaldıraq. Prezident İlham Əliyev Şuşada, eləcə də digər işğaldan azad edilmiş torpaqlarda Azərbaycan bayrağını qaldıraraq, hamımızın arzusunu reallaşdırdı. Ona görə də belə bir təşəbbüs olacaqsa, mən böyük həvəslə Azərbaycanın dilbər guşəsi olan Qarabağa gedəcəyəm.

- Hacıbala müəllim, martın 5-də Yeni Azərbaycan Partiyasının qurultayı keçirildi. Siz də bir çox məşhurlar kimi İdarə Heyətindən çıxarılanlar sırasındaydınız. Eyni zamanda, yeni yaradılan Veteranlar Şurasına da salınmadınız, əvəzində üzv olduğunuz Siyasi Şura da ləğv edildi...

- Bilirsiniz, hər anın öz hökmü var. Lazım olan müddətdə yenilənmə getməlidir, yenilər, cavanlar, xarici dilləri bilənlər, dünyagörüşlülər gəlməlidir. Sözsüz ki, bu dəfə belə bir addımın vaxtı çatmışdı. Əlbəttə, yaşlı nəsil çəkilməlidir qırağa, cavanlar idarəetməyə gəlməlidir. Yalnız bu, inkişafa təkan verə bilər. Dəyişiklik olmalı idi və oldu da. Bunu yalnız və yalnız alqışlayıram. Narazı olmağa əsas da yoxdur. Çünki mən Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvü kimi partiyanın dayaqlarını dəstəkləyəcəyəm.

- Siz Azərbaycanda sıradan məmur olmamısınız. Hər sözünüz, hər addımınız rezonans doğurub. Siz həm də hakim partiyaya, onun yaradıcısı mərhum Heydər Əliyevə, dövlətçiliyə bağlılığınız, sədaqətinizlə diqqət çəkmisiniz. Baxın, Vətən müharibəsindən əvvəl ölkə rəhbəri yüksək post sahiblərini ələkdən keçirdi, məlum oldu ki, onların bəziləri oturduqları budağı kəsməklə, dövlət siyasətinə qarşı çıxmaqla məşğul imişlər. Bu səbəbdəndir ki, hazırda bir neçə nazir, icra başçısı və s. yüksək ranqlı məmurlar dəmir barmaqlıqlar arasındadırlar. Bu məsələyə münasibətiniz maraqlıdır.

- Mənim ürəyimdə Azərbaycan dövlətinin qurucusu, müstəqilliyimizin əsasını qoyan böyük insan, şəxsiyyət Heydər Əliyev sevgisi var. Əgər doğurdan da mənim ürəyimdə Heydər Əliyev sevgisi varsa, deməli Heydər Əliyevə sədaqətim var. Əgər Heydər Əliyevə səadqətim varsa, onun yaratdığı dövlətə sevgim var və buna heç vaxt xəyanət edə bilmərəm. Çünki bu sevgi əbədidir. Dövlətimizin əsasını qoyan şəxsə həmişə baş əymişəm, əyirəm, həmişə də baş əyəcəyəm. Elə indi Heydər Əliyevin məzarını ziyarətdən gəlirəm. Onun ruhu qarşısında baş əyib gəldim, onunla söbət etdim, dərdləşdim. O söhbət də mənimlə Heydər Əliyevimizin arasında qalacaq. Heydər Əliyevin siyasi kursunun davamçısı İlham Əliyevə sevgim var. Bu sevgini də mənim əlimdən heç kim ala bilməz. Bunu bilin ki, vəziyyətin hansı tərəfə dönməsindən asılı olmayaraq, kimsə dönük çıxırsa, deməli onun ürəyində sevgi olmayıb. Yalnız vəzifəsinə görə sədaqət “nümayiş” etdirib. Belələrinə də təəssüf edirəm.

- Hacıbala müəllim, təqaüdə çıxandan sonra hazırda vəzifədə olan məmurlarla əlaqələriniz qalıbmı, ünsiyyət saxlayırsınızmı?

- Heç bir ünsiyyətim yoxdur. İstəyim odur ki, təyin olunan şəxslər sərbəst surətdə işləsinlər. Bakının, Azərbaycanın inkişafı, xalqımızın xoşbəxtliyi və firəvanlığı üçün çalışsınlar. Əgər mən hər hansı bir məmura zəng eləsəm, yaxud hansısa xahiş etsəm, yaxud da kefini soruşsam, onun qızıldan qiymətli zamanını itirmiş olaram. Mən bunu istəmirəm.

- Bəs xələfiniz Eldar Əzizovun fəaliyyətini necə qiymətləndirirsiz. Sizdən sonra Bakıda nələr dəyişib?

- Mən təqaüddəyəm. Çalışıram ki, heç bir məmurun işinə qiymət verməyim. Çünki bu qiyməti verən var, o da möhtərəm Prezidentimizdir. Möhtərəm Prezidentin təyin etdiyi hər bir şəxsə hörmətim ona görə var ki, o təyinatda Prezidentimizin imzası var.

- Bir az da təqaüdçü Abutalıbovdan danışaq. Artıq bir ildən çoxdur ki, dünya COVID-19-la əlləşir. Siz necə qorunursunuz koronavirusdan, pandemiya şəraitində günlərinizi necə keçirirsiniz?

- Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargah tərəfindən qəbul edilən qanun-qaydada nə yazılıbsa, onlara riayət edirəm, qorunuram. Çalışıram evdə olum, bayıra çıxmayım. Hər gün evdən ancaq Heydər Əliyev və bu yaxınlarda koronavirusdan rəhmətə getmiş qardaşımın məzarını ziyarət etmək üçün çıxıram.

Qardaşımın mənim üzərimdə haqqı çoxdur. Məni o böyüdüb, baxmayaraq ki, məndən bir yaş böyük idi, mənə dayaq idi. Leninqradda aspiranturanı oxuyanda, elmlər namizədi olanda, doktor olanda, evim olmayanda yoldaşımla, uşaqlarımla onun evində qalırdım. Evin alınmasında da qardaşım mənə kömək edib. Məni ayağa qaldıran o olub, çətin günlərimdə axıra kimi də cibimə pul qoyub. Osman 1973-cü ildən “Qlavbakstroy”da ( Bakı Baş Tikinti İdarəsi) işləyirdi. “Qlavbakstroy”da “Elektromontaj” idarəsinin rəisi idi. Qazanırdı və o qazancla da çalışırdı ki, mən əziyyət çəkməyim. O qardaşı itirmək mənim üçün yalnız bədbəxtlikdir (kövrəlir). Odur ki, hər iki sevdiyimi hər gün ziyarət edirəm.

- Allah səbrinizi bol eləsin. Maraqlıdır, təqaüdçü Hacıbala Abutalıbov kabinetli, vəzifəli Hacıbala Abutalıbov üçün darıxırmı? Kaş o günlər olaydı, dediyiniz olubmu heç? Amma tam səmimi...

- Mən uzun illər vəzifədə olmuşam. Yeganə şəxsəm ki, Heydər Əliyev başda Prezident Aparatı, Nazirlər Kabineti olmaqla, bütün icra strukturlarına, komitə sədrlərinə tapşırıq verib ki, mənim müsbət iş təcrübəm yayılsın. İkincisi, Heydər Əliyev Gəncədə çıxışı zamanı bildirib ki, Hacıbala Abutalıbova heç kim kömək etmir, amma görün nələr edir: “15 günlük onu gətirin Gəncəyə”. Üçünücüsü,  Rusiya Federasiyasının Dumasının ovaxtkı sədri Gennadi Seleznyov böyük nümayəndə heyətilə Bakıda idi. Həmin vaxt Heydər Əliyev Suraxanı rayonuna Tofiq Bayramın büstünün və parkın açlışına gəlmişdi. Tofiq Bayramın gözəl bir şeri var:

Demərəm, ey Vətən, bağışla məni,

Torpağın altı da mənə Vətəndir.

Prezidentimiz o tədbirdə möhtəşəm çıxış elədi. O çıxışla Prezident seçkisinə start verildi. Həmin günün axşamı Rusiya Dumasından gələn nümayəndə heyətini qəbul etdi. Aparıcı dedi ki, möhtərəm Prezident Heydər Əliyev Suraxanıdan çox yüksək əhval-ruhiyyə ilə gəlib bu tədbirə. Bu söz elə-belə söz deyildi. Əgər o an Heydər Əliyevə kiçicik bir təbəssüm, əhval-ruhiyyə vermişəmsə, bu mənim üçün böyük şərəfdir.

Görüşün davamıda Seleznyov ona sual verdi ki, “axı mən Bakıda sizin portretinizə rast gəlmədim?” Buna cavab olaraq, Heydər Əliyev bildirdi: “SSRİ ərazisində Brejnevdən sonra mənim portretim yayılırdı. Mən buna adi iş kimi baxıram. Amma mənim böyük bir portretimi Bakının bir rayonunda vurmuşdular. Mən Bakının meri Rəfael Allahverdiyevə tapşırıq verdim ki, icra başçısına desin o portreti çıxartdırsın. O icra başçısı bilirsiniz nə dedi? İcra başçısı dedi ki, “portretə əl vuranın başını kəsərəm, məni işdən çıxartsınlar, sonra o portreti çıxara bilərlər”. Bundan sonra icra başçısına daha bir xəbərdarlıq göndərdim. Mən gecə ilə ona zəng elədim. O fizika sahəsində böyük alim-fizikdir, çox da qeyrətli başçıdır. O mənim partiyamın yaradıcılarından biridir. Ona zəng elədim, başa sala bilmədim ki, bu, düzgün deyil. Axırda dedim ki, icazə verirəm bir şərtlə, mən vəzifədə olmayanda vurarsan portretimi. O isə mənə dedi ki, mən çıxartmıram, kim istəyir gəlsin çıxartsın”. Sonradan çıxartdılar. Bunları Heydər Əliyev danışırdı. Çıxışı zamanı adımı çəkmədi. Həmin icra başçısı mən idim. Heydər Əliyevin belə qiymətini kim ala bilər? Heydər Əliyevin sevgisini bu cür qazanan ikinci adam ola bilməz. Bu mənim üçün böyük dəyərdir. Ona görə də mən Heydər Əliyevi nəinki sevmişəm, indi də sevirəm, bundan sonra da sevəcəyəm. Hər gün də Heydər Əliyevin məzarına gedəndə, onun ruhu qarşısında baş əyəndə deyirəm: Heydər Əliyev, yaşa, yaşa, siz bizə lazımsız! Mən həmişə deyirəm:

Bu dünya qəmli, kədərli dünya,

Bu dünya sevincdən süzülən kədər.

Kimi Heydər kimi yaşayıb gedər,

Kimi mənim kimi çəkər bu dərdi.

- Hacıbala müəllim, dediklərinizdən belə anlaşılır ki, bir siyasətçi kimi əməyinizin, əziyyətinizin qarşılığını almısınız. Bəs bir ata kimi necə, övladlarınıza istədiyiniz həyatı verə bilmisinizmi, onlar sizin gözləntilərinizi doğruldublarmı?

- Mənim həyat yoldaşım həkimdir. Düzdür indi səhhətilə əlaqədar işləmir, Almaniyada müalicə alır, oğlu aparıb. İki oğlum var. Çalışmışam ki, onlar azad  böyüsünlər və mənim işlərimə qarışmasınlar. Uşaqlarımın ikisi də evlidir, 11 nəvəm var. Nəvələrimlə fəxr edirəm, çünki onlar məni sevir. Və əminəm ki, onlar məni daha çox sevir, nəninki mən onları. Onların hərəsinin öz həyatı var. Onlardan biri hüquq elmləri namizədidir, Ukraynada müdafiə edib. Yəni fizik deyil, deyələr ki, Hacıbala Abutalıbov yazıb verib. İndi Türkiyədə yaşayır, oranın vətəndaşıdır, işləyir, öz ailəsini dolandırır. O biri nəvəm iqtisadçıdır, mənim yanımda Bakıdadır. Kim olur-olsun öz həyatına özü qərar verməlidir. Ata-ana buna qarışmamalıdır.

- Yeri gəlmişkən, oğlunuzun Türkiyədə böyük biznesə malik olması hər zaman mətbuatda geniş müzakirə olunub.

- Bir şeydə çox təəssüf edirəm. Təəssüf edirəm ki, bizim bu torpaq bütün müsbətlərlə bərabər, həm də dərdlilər torpağıdır. Vaxtilə dövlətimiz olmayıb, bir-birimizə qarşı olmuşuq, bir-birimizi qırmışıq və s. Və həmişə də istəmişik ki, kiminsə ayağını çəkək. Bu bizim mentalitetimizdir və bundan da ləzzət almışıq. Halbuki, o ayağın çəkənə heç nə düşmür. Kiminsə uğuru olursa, mütləq ona paxıllıq etməliyik. Mənə deyirdilər ki, sən Bakının merisən deyə, vəzifənə görə Heydər Əliyevin məzarını ziyarətə gedirsən. Bunu da siz jurnalistlər yazırdız. İndi ki, mən vəzifədə deyiləm, amma indi də gedirəm. Bunu mənim əlimdən jurnalistlər yox ey, bütün dünya əhli gəlsə də ala bilməz, bilin!

İkincisi, mənim oğlanlarım uşaq deyil, 40-42 yaşları var. Ataları mənəm deyə, özlərinə iş qurmamalıdırlar, öz ailələrini dolandırmamalıdırlar? Hamı hansısa işilə, əməyilə ailəsinə çörək qazanır, mənim övladlarım da o insanlardan biridir. Heydər Əliyev mənə çörək verib, su verib, uşaqlarımın toyunu təşkil edib. Toyda səhhətilə əlaqədar özü iştirak edə bilməsə də, ailə üzvlərini göndərdi.

Mən birinci dəfədir jurnalistlə bu cür, ümumiyyətlə mətbuata bu barədə danışıram. Düzdür, həmişə mətubata açıq olmuşam. Amma sizə danışdıqlarımı heç vaxt danışmamışam. Ürəyim çox doludur, yanğı ilə danışıram. Mən bir ata kimi çox xoşbəxtəm. Xoşbəxtəm ki, övladlarım məndən nəsə tələb etmir, onlar öz ayaqları üstündə dayanmağı bacarırlar, ailələrinin yanındadırlar. Gəlinlərimdən də razıyam. Yeməyimə qədər bişirib göndərirlər. Ona görə göndərirlər ki, həyat yoldaşım yanımda deyil. Uzun illərdir xəstədir, hazırda Almaniyada müalicə alır.

- Allah şəfa versin. Əgər açıqlamanız uyğundursa, xanımınızın xəstəliyi nədir?

- Pis xəstəlik, xərçəng (kövrəlir). Bir dəfə ağırlaşanda onu geri qazana bildik. İndi yenə ağırlaşıb. Allah bilən məsləhətdir, hər şey onun əlindədir. Allahın məsləhəti nə olacaqsa, o da olacaq. Buna nə mən kömək edə bilərəm, nə də uşaqları. Amma əlimizdə nə varsa, çalışırıq ki, yardımçı olaq. Amma Allahın yazısı var da alnımızda, ondan qaçmaq, onun yazısına qarışmaq mümkün deyil.

- Hacıbala müəllim, maraqlı söhbət üçün təşəkkür edirəm. Düzü zəng edəndə cavab verəcəyinizi, hələ belə səmimi söhbət edəcəyinizi düşünmürdüm.

- Qurbandı, nə vaxt istəsəniz mən danışmağa hazıram. Mən açıq adamam. Suraxanıda işləyəndə də, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətində işləyəndə də qapım həmişə hamının üzünə açıq idi. İndi də təqaüdçü Hacıbala Abutalıbov kimi evimin qapısı sənin üzünə açıqdır, nə vaxt istəsən buyur.

Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətində olanda bir də görürdün bir dəfəyə 1000 nəfər gəldi, zala yerləşmirdilər, həyətdə qəbul edirdim. Bir dəfə yataqxanada yaşayan bir qrup qadın gəlmişdi. Getdim yataqxanaya, gördüm ki, orada insan yaşaya bilməz. Amma onlar min bir zillətlə yaşayırdılar. Həyat budur. Dünən mənim evim yox idi, amma bu gün var. Əlimdən gələni etdim ki, onların binası sökülsün, bir iş adamı bina tikib onları orda yerləşdirsin. Elə də oldu. Belə işlərimiz olub. Amma olub da ki, problem olanda onu həll etmək mənim gücümdə olmayıb. Çünki həll yolları həmişə hamar olmayıb, maneələr yaradanlar olub, yüksəkliklər olub, kömək edən olub. Təəssüf edirəm, kaş o nahamarlıqlar olmayaydı. Amma gücüm çatanı etməyə çalışmışam. Amma nə qədər etmişəm, bunu yalnız Heydər Əliyevin yanına gedəndə biləcəyəm...

Modern.az